اگر به عنوان آخرین راه درمان ناچار به عمل قطع پا شده اید و نگران تغییر شیوه زندگی خود پس از این جراحی هستید، با ما در این مطلب همراه باشید. ما به شما کم; خواهیم کرد تا قادر به مدیریت زندگی خود پس از این عارضه باشید.
باریک شدن یا انسداد شریان های تامین کننده خون و مواد مغذی در پاها، منجر به کاهش گردش خون می شود. عدم درمان این بیماری سبب افزایش درد در پاها، ایجاد زخم و قسمت های سیاه روی انگشتان خواهد شد. کمبود مواد مغذی و اکسیژن در پا عوارض جبران ناپذیری را به همراه دارد و موجب به خطر افتادن زندگی فرد می شود. در صورتی که پزشک تنها راه درمان را جراحی قطع پا تشخیص دهد، فرد ناچار به قطع پا خواهد شد. در این مطلب به شرح علت و عوارض این جراحی خواهیم پرداخت و راه های بازیابی توانایی پس از این عارضه را ذکر خواهیم کرد. پس ادامه این مطلب را از دست ندهید.
[lwptoc title=”در ادامه خواهید خواند..” hideItems=”1″]
مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید. با ما در ارتباط باشید
دلایل قطع عضو پا
دلایل بسیاری وجود دارد که منجر به قطع پا می شود که می توان از شایع ترین آن ها عدم گردش خون مناسب در پاها را نام برد. اختلال در جریان خون، موجب عدم دریافت اکسیژن و مواد مغذی شده و در نتیجه بیمار با عفونت در پاها و مرگ بافت مواجه خواهد شد. از جمله عللی که منجر به قطع عضو پا می شوند، عبارتند از:
- آسیب دیدگی شدید پاها بر اثر تصادف یا سوختگی
- وجود تومور سرطانی در استخوان و ماهیچه های پا
- ایجاد عفونت شدید در ناحیه پاها و عدم درمان آن ها
- سندرم پای دیابتی
- ضخیم شدن بافت های عصبی
- سرمازدگی
در ادامه این مطلب به شرح شایع ترین دلایل قطع عضو پا خواهیم پرداخت.
بیشتر بدانید: پروتز پا: انواع پای مصنوعی،نحوه ساخت/سفارش
قطع پا به دلیل اختلالات گردش خون
همان طور که گفته شد از بیماری انسداد شریانی به عنوان شایع ترین دلیل قطع عضو یاد می شود. مختل شدن جریان خون سبب عدم اکسیژن رسانی کافی به پاها شده و به دنبال این عارضه، فرد به هنگام راه رفتن، درد شدیدی را احساس می کند. همچنین در این دسته افراد پاها سردتر از سایر نقاط بدن بوده و گاهی نیز رنگ آن ناحیه قرمز خواهد شد.
در صورتی که هیچ یک از روش های جراحی عروقی، به درمان اختلال گردش خون کمک نکند، تنها راه درمان قطع عضو پا خواهد بود. جراحان تلاش می کنند تا حد ممکن قطع عضو جزئی را در پاهای فرد انجام دهند تا سایر نقاط پا حفظ شود.
بیشتر بدانید: پروتز پا ارزان را از کدام کلینیک تهیه کنیم؟
قطع عضو به دلیل آسیب دیدگی پاها در تصادف
گاهی تصادفات رانندگی منجر به وارد آمدن آسیب های شدیدی به پا می شود که زندگی فرد را دستخوش تغییراتی قرار می دهد. با بالا رفتن استانداردهای بهداشتی و پیشرفت های چشمگیر در زمینه پزشکی، جراحان در صورت ایجاد هر گونه آسیب به عروق، استخوان و اعصاب پاها، عضو آسیب دیده را ترمیم خواهند کرد، اما در صورت عدم درمان با وجود مراقبت های ویژه و درمان های موجود، پزشک ناچار به قطع عضو خواهد بود.
قطع عضو پا به دلیل تومور
گسترش یافتن تومورهای سرطانی و پیشرفت تومور از استخوان ها به رگ های خونی در پا، پزشک را ملزم به برداشتن عامل سرطانی خواهد کرد که گاهی اوقات نیز قطع عضو پا ضرورت می یابد. از سخت ترین مراحل درمان سرطان استخوان، قطع عضو پاها می باشد که فرد را با چالش های بسیاری در زندگی مواجه خواهد کرد. این عارضه خصوصا برای افراد جوان بسیار ناراحت کننده و سخت خواهد بود، اما آخرین راه چاره برای جلوگیری از شیوع سرطان و نجات جان فرد می باشد.
البته لازم به ذکر است که امروزه قطع عضو به علت سرطان امری نسبتا نادر می باشد و تا حد ممکن درمان های دیگر به کار گرفته می شود.
بیشتر بدانید: بهترین پروتز پا در ایران
قطع عضو به علت عفونت
از آن جایی شاهد پیشرفت های بسیاری در زمینه مراقبت های پزشکی هستیم، خوشبختانه به ندرت با قطع عضو به دلیل عفونت مواجه می شویم، با این وجود عوارض ناشی از عفونت نظیر زخم، تورم، تب و قرمزی را باید جدی گرفت و در صورت مشاهده کوچک ترین علائم نیز باید هوشیار بود. در صورتی که در عفونت های شدید قطع پا ضرورت یابد، پزشک تمامی تلاش خود را به کار خواهد گرفت تا بخش های آسیب دیده را بردارد و بخش های سالم را نگه دارد. پزشک با استفاده از متدهای زیر، تشخیص خواهد داد که پا را از کدام ناحیه قطع کند:
- مقایسه تفاوت دمای پا در نواحی مختلف
- چک کردن نبض بیمار در نواحی آسیب دیده و بررسی آن
- بررسی نواحی قرمز در عضو آسیب دیده
بیشتر بدانید: معرفی و شناخت اجزا و لوازم پروتز پا
قطع عضو در سندرم پای دیابتی
یکی از شایع ترین دلایل قطع پا، سندروم پای دیابتی می باشد. امروزه با شناسایی پای در معرض خطر و استفاده از اقدامات پیشگیرانه نظیر کنترل قند و کفش مناسب، می توان قطع عضو در بیماران دیابتی را کاهش داد. ایجاد زخم پا و عدم درمان آن، کاهش خون رسانی و عفونت در بیماران دیابتی از علت اصلی قطع عضو می باشد. اکثریت بیماران دیابتی مبتلا به بیماری شریان محیطی هستند که جریان خون در پاها را کاهش می دهد. نوروپاتی دیابتی در این افراد منجر به از بین رفتن حس لامسه در پاها خواهد شد. از جمله اختلالاتی که در نتیجه دیابت ایجاد می شود عبارتند از:
- ایجاد خشکی و ترک در پاها به دلیل کاهش عرق
- از بین رفتن حس لامسه در پاها به جهت وجود رسوبات قندی در اعصاب
- کند کردن روند بهبود زخم ها در نتیجه دیابت
- بزرگ تر شدن زخم های موجود در پا در صورت قرار گیری در معرض استرس
مراحل عمل قطع پا
در این بخش قصد داریم روند آمپوتاسیون پا پیش از عمل، در حین و پس از عمل را شرح دهیم تا در صورت نیاز آمادگی لازم را داشته باشید و از مراحل درمان آگاه باشید.
قبل از عمل قطع پا
چند روز پیش از انجام آمپوتاسیون باید بیمار بستری شود و تحت نظر قرار گیرد. مدت زمان بستری به عواملی نظیر گستردگی جراحی و عوارض ایجاد شده در بیمار بستگی دارد. همچنین جراح جهت تعیین روش جراحی، میزان آسیب دیدگی عضو و وضعیت سلامتی بیمار را در نظر می گیرد. از جمله آزمایشانی که باید پیش از جراحی انجام شود، شامل موارد زیر می باشد:
- آزمایش خون
- اشعه ایکس قفسه سینه
- اشعه ایکس شریان ها
- نوار قلب
- تست تنفس
در حین عمل قطع عضو پا
عمل آمپوتاسیون پا را می توان هم به صورت بیهوشی عمومی و هم بی حسی از طریق کمر انجام داد. در بیهوشی عمومی فرد کاملا به خواب رفته، اما به جهت بی حسی دارویی را از طریق کمر به فرد تزریق می کنند تا بخش مورد نظر بی حس شود که البته در این صورت بیمار بیدار خواهد بود. در جریان عمل لوله ای برای اندازه گیری فشارخون و لوله ای برای تزریق دارو و مایعات به بدن بیمار متصل خواهد شد. پس از عمل قطع پا، عضو باقی مانده را از طریق بخیه در زیر پوست می بندند تا به صورت خود به خودی جذب شود. در صورت نیاز لوله کوچکی را درون برش قرار می دهند تا مایعات ایجاد شده پس از عمل تخلیه شود. جراح پس از عمل یک پانسمان پلاستیکی شفاف را روی عضو باقیمانده قرار می دهد تا به آسانی وضعیت پا را بررسی نمایند، اما در برخی مواقع نیز بانداژ یا گچ روی محل قطع عضو قرار داده می شود.
بعد از عمل آمپوتاسیون پا
پس از برطرف شدن بی حسی یا به هوش آمدن فرد، در صورت صلاحدید پزشک، بیمار به بخش POSU یا HDU منتقل می شود تا تحت نظر مستقیم جراح قرار گیرد، در غیر این صورت بیمار را به بخش باز می گردانند. سپس تا زمانی که بیمار توانایی نشستن و غذا خوردن را بازیابد به او سرم تزریق شده و با تزریق مسکن درد ناشی از جراحی کنترل می شود. لازم به ذکر است که درد در ناحیه قطع شده امری طبیعی بوده و قابل کنترل می باشد. همچنین در برخی مواقع پس از جراحی، انتقال خون به بیمار ضرورت می یابد.
روند درمان پس از جراحی قطع پا
در صورتی که پزشک تشخیص دهد، لوله های متصل به بیمار برداشته شده و پس از آموزش تعویض پانسمان و تجویز دارو، بیمار به خانه باز خواهد گشت. پس از بازگشت به خانه فرد باید جلسات توانبخشی و فیزیوتراپی را آغاز کند و سپس آماده دریافت عضو مصنوعی شود. این عارضه بسیار دردناک بوده و بیمار را با چالش های بسیاری مواجه خواهد کرد که در صورت لزوم مراجعه به یک مشاور توصیه می شود.
توانبخشی
بلافاصله پس از جراحی قطع پا، جلسات توانبخشی بیمار با انجام تمرین های کششی و ملایم آغاز می شود. در بهترین حالت ۴ الی ۸ هفته زمان نیاز است تا زخم پا التیام یابد. البته جهت عادت کردن بیمار به تغییرات جسمی و روحی به زمان طولانی تری نیاز است. از جمله اقداماتی که باید بیمار پس از جراحی قطع پا انجام دهد، عبارتند از:
- تمرینات ورزشی به جهت افزایش قدرت عضلات و کنترل آن
- انجام فعالیت های افزایش دهنده توانایی بدن و کمک کننده به استقلال بیمار
- پشتیبانی عاطفی و مشاوره برای غلبه بر اندوه عارضه ایجاد شده و مدیریت زندگی پس از قطع پا
عضو مصنوعی
در این مرحله می توان یک پروتز پای مصنوعی را جایگزین پای قطع شده کرد تا فرد توانایی های حرکتی خود را بازیابد، البته دریافت عضو مصنوعی پیش شرط هایی دارد و ممکن است برای تمام بیماران گزینه مناسبی نباشد. از آن جایی که بیمار با استفاده پروتز پا ناچار به جبران عضلات تحلیل رفته و استخوان های عضو قطع شده است، نیاز به صرف انرژی زیاد و گذراندن دوره های طولانی مدت توانبخشی و فیزیوتراپی برای عادت کردن به عضو مصنوعی دارد.
برای انتخاب مناسب ترین پروتز مصنوعی برای شما، پزشک موارد زیر را در نظر می گیرد:
- نوع و محل قطع عضو
- بررسی قدرت عضله در عضو باقیمانده
- وضعیت سلامت عمومی بیمار
- توقعات بیمار از عضو مصنوعی
- الویت بیمار در عملکرد یا طبیعی بودن پروتز
پزشک با بررسی موارد ذکر شده در بالا، تشخیص خواهد داد که بیمار تحمل کشش و فشار ناشی از پروتز پا را دارد یا خیر. در صورتی که بیمار توانایی و سازگاری با پروتز را نداشته باشد، پروتزهایی توصیه می شوند که صرفا جنبه زیبایی داشته ولی به بازگشت توانایی های حرکتی فرد کمک نمی کنند.
امروزه پروتزهایی طراحی و تولید می شوند که علاوه بر ظاهر زیبا و طبیعی، عملکرد مناسبی داشته و فرد را به زندگی پیش از جراحی قطع پا باز خواهد گرداند.
در صورت مواجه شدن با عارضه قطع عضو پا می توانید به کلینیک کاویان طب مراجعه کنید و مناسب ترین و بهترین پروتز پا، متناسب با نیاز خود را تهیه کنید. این کلینیک ارائه دهنده انواع اعضای کمک حرکتی با کیفیت بسیار بالا می باشد.
نتیجه نهایی
هنگامی که بیمار به دلایلی نظیر تصادف، دیابت، عفونت یا سرطان در پا از ضرورت جراحی قطع پا آگاهی می یابد، روزهای سختی را سپری می کند. طبعا کنار آمدن با همچین عارضه ای بسیار دشوار بوده و فرد را با محدودیت ها و مشکلاتی مواجه خواهد کرد. دراین مقاله مراحل عمل قطع پا را شرح داده ایم تا پیش از عمل از روند درمان مطلع باشید.
با وجود سختی های قطع عضو پا، بسیاری از افراد به کمک اندام های مصنوعی توانسته اند زندگی خود را همانند گذشته مدیریت کنند و توانایی های از دست رفته خود را بازیابند. در کلینیک کاویان طب بهترین اندام مصنوعی و کمک حرکتی ساخته می شود تا در کنار بازیابی کارایی و عملکرد پای فرد، زیبایی ظاهری طبیعی پا نیز بازگردد. جهت مشاوره رایگان با کارشناسان کلینیک کاویان طب می توانید با شماره ۹۱۰۰۸۸۸۱-۰۲۱ در تماس باشید.